2. Tác phẩm: Đoạn “Vào phủ chúa Trịnh” nói về việc Lê Hữu Trác lên tới Kinh đô được dẫn vào phủ chúa đề bắt mạch, kê đơn cho Trịnh Cán.
Bạn đang đọc: Giáo án PTNL bài Vào phủ Chúa Trịnh | Giáo án ngữ văn 11
– Phần lớn cuộc sống hoạt động giải trí y học và trước tác của ông gắn với quê ngoại ( Hương Sơn – thành phố Hà Tĩnh )- Về mái ấm gia đình : Có truyền thống lịch sử học tập thi tuyển, đỗ đạt làm quanTác giả ( 1724 – 1791 ). Hiệu là Hải Thượng Lãn Ông ( Ông già lười ở đất Thượng Hồng )* GV hỏi : Nội dung chính của Tiểu dẫn gồm những ý gì ? Tóm tắt từng ý .
* Thao tác 1 :
Hướng dẫn HS đọc – hiểu văn bản
* GV hướng dẫn cách đọc: giọng chậm rãi, từ tốn, chú ý đọc một số câu thoại, lời của quan chánh đường, lời thế tử, lời người thầy thuốc trong phủ, lời tác giả,…
GV đọc trước một đoạn .
* HS đọc, cả lớp theo dõi.
Thao tác 2: Tổ chức cho HS thảo luận nhóm:
Nhóm 1: Quang cảnh và cuộc sống đầy uy quyền của chúa Trịnh được tác giả miêu tả như thế nào?
Nhóm 2: Thái độ của tác giả bộc lộ như thế nào trước quang cảnh ở phủ chúa? em có nhận xét gì về thái độ ấy?
Nhóm 3: Nhân vật Thế tử Cán hiện ra như thế nào?
Nhóm 4: Thái độ của Lê Hữu Trác và phẩm chất của một thầy lang được thể hiện như thế nào khi khám bệnh cho Thế tử?
* HS thảo luận và trả lời.
* Nhóm 1 – Sự cao sang, quyền quý cùng cuộc sống hưởng thụ cực điểm của nhà chúa:
+ Quang cảnh trang trọng, tôn nghiêm, lộng lẫy ( đường vào phủ, khuôn viên vườn hoa, bên trong phủ và nội cung của thế tử, … ) .+ Cung cách hoạt động và sinh hoạt, nghi lễ, khuôn phép ( cách đưa đón thầy thuốc, cách xưng hô, kẻ hầu, người hạ, cảnh khám bệnh, … )
* Nhóm 2 : – Tỏ ra dửng dưng, sững sờ trước quang cảnh của phủ chúa “ Khác gì ngư phủ đào nguyên thủa nào”
– không ưng ý với đời sống quá no đủ tiện lợi nhưng thiếu khí trời và không khí tự do
* Nhóm 3
– Lối vào chỗ ở của vị chúa rất nhỏ “ Đi trong tối om … ”- Nơi thế tử ngự : không khí trở lân lạnh lẽo, thiếu sinh khí- Hình hài, dáng vóc của Thế tử Cán :+ Mặc áo đỏ ngồi trên sập vàng+ Biết khen người giữa phép tắc “ Ông này lạy khéo ”+ Đứng dậy cởi áo thì “ Tinh khí khô hết, mặt khô, rốn lồi to, gân thì xanh … nguyên khí đã hao mòn … âm khí và dương khí đều bị tổn hại -> một khung hình ốm yếu, thiếu sinh khí
* Nhóm 4
– Thái độ, tâm trạng và những tâm lý của nhân vật “ tôi ”+ Dửng dưng trước những điệu đàng vật chất, không đống ý trước đời sống quá no đủ, tiện lợi nhưng thiếu khí trời và không khí tự do ;+ Lúc đầu, có dự tính chữa bệnh cầm chừng để tránh bị sự nghiệp trói buộc. Nhưng sau đó, ông thẳng thắn đưa ra cách chữa bệnh, kiên trì lý giải, dù khác ý với những quan thái y ;
* GV đặt câu hỏi: Em hãy nhận xét về tài năng, phẩm chất của Lê Hữu Trác?
HS trả lời cá nhân: một thầy thuốc giỏi, bản lĩnh, giàu kinh nghiệm, y đức cao; xem thường danh lợi, quyền quý, yêu tự do và nếp sống thanh đạm.
Xem thêm: Ví dụ về biệt ngữ xã hội
Thao tác 3: Hướng dẫn HS tổng kết bài học
* GV nêu câu hỏi:
– Giá trị điển hình nổi bật của đoạn trích là gì ? Giá trị ấy bộc lộ ở những khía canh nào ?- Nhận xét nghệ thuật và thẩm mỹ viết kí của tác giả ?
*GV nêu câu hỏi:
Qua đoạn trích, bày tỏ tâm lý về vẻ đạp tâm hồn của tác giả ?Nêu ý nghĩa văn bản ?
* Tổng kết bài học theo những câu hỏi của GV.
* HS trả lời cá nhân: Giá trị hiện thực của đoạn trích:
– Vẽ lại được bức tranh chân thực và sinh động về quang cảnh và cảnh sống trong phủ chúa Trịnh : xa hoa, quyền quý và cao sang, hưởng lạc …- Con người và phẩm chất của tác giả : kĩ năng y lí, đức độ khiêm nhường, trung thực cứng cỏi, lẽ sống trong sáng, thanh cao, giản dị và đơn giản, không màng sự nghiệp phong phú .
II. Đọc. hiểu chi tiết:
1. Cảnh sống xa hoa đầy uy quyền của chúa Trịnh và thái độ của tác giả
* Cảnh sống xa hoa đầy uy quyền của chúa Trịnh+ Vào phủ chúa phải qua nhiều lần cửa và “ Những dãy hiên chạy dọc quanh co nối nhau liên tục ”. “ Đâu đâu cũng là cây cối chi chít chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương ”+ trong khuôn viên phủ chúa “ Người giữ cửa truyền báo rộn ràng, người có việc quan qua lại như mắc cửi .( nghiên cứu và phân tích bài thơ mà tác giả ngâm )+ Nội cung được miêu tả gồm những chiếu gấm, màn là, sập vàng, ghế rồng, đèn sáng lấp lánh lung linh, hương hoa ngào ngạt, cung nhân xúm xít, mặt phần áo đỏ …+ nhà hàng siêu thị thì “ Mâm vàng, chén bạc, đồ ăn toàn của ngon vật lạ ”+ Về nghi thức : Nhiều thủ tục … Nghiêm đến nỗi tác giả phải “ Nín thở đứng chờ ở xa )=> Phủ chúa Trịnh lộng lẫy sang trọng và quý phái uy nghiêm được tác giả miêu tả bặng tài quan sát tỷ mỷ, ghi chép trung thực, tả cảnh sinh động giữa con người với cảnh vật. Ngôn ngữ giản dị và đơn giản mộc mạc …* Thái độ của tác giả- Tỏ ra dửng dưng trước những điệu đàng của vật chất. Ông sững sờ trước quang cảnh của phủ chúa “ Khác gì ngư phủ đào nguyên thủa nào ”- Mặc dù khen cái đẹp cái sang nơi phủ chúa xong tác giả tỏ ra không đống ý với đời sống quá no đủ tiện lợi nhưng thiếu khí trời và không khí tự do
2. Thế tử Cán và thái độ, con người Lê Hữu Trác
* Nhân vật Thế tử Cán :- Lối vào chỗ ở của vị chúa rất nhỏ “ Đi trong tối om … ”- Nơi thế tử ngự : Vây quanh bao nhiêu là đồ vật gấm vóc lụa là vàng ngọc. Người thì đông nhưng đều yên lặng- Hình hài, dáng vóc của Thế tử Cán :+ Mặc áo đỏ ngồi trên sập vàng+ Biết khen người giữa phép tắc “ Ông này lạy khéo ”+ Đứng dậy cởi áo thì “ Tinh khí khô hết, mặt khô, rốn lồi to, gân thì xanh … nguyên khí đã hao mòn … âm khí và dương khí đều bị tổn hại -> một khung hình ốm yếu, thiếu sinh khí=> Tác giả vừa tả vừa nhận xét khách quan Thế tử Cán được tái hiện lại thật đáng sợ. Tác giả ghi trong đơn thuốc “ 6 mạch tế sác và vô lực … trong thì trống ”. Phải chăng đời sống vật chất quá không thiếu, quá giàu sang phong phú nhưng toàn bộ nội lực bên trong là niềm tin ý chí, nghị lực, phẩm chất thì trống rỗng ?* Thái độ của Lê Hữu Trác và phẩm chất của một thầy lang khi khám bệnh cho Thế tử- Một mặt tác giả chỉ ra căn bệnh đơn cử, nguyên do của nó, một mặt ngầm phê phán “ Vì Thế tử ở trong chốn màn che trướng phủ, ăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ yếu đi ”+ Ông rất hiểu căn bệnh của Trịnh Cán, đưa ra cách chữa thuyết phục nhưng lại sợ chữa có hiệu suất cao ngay, chúa sẽ tin dùng, sự nghiệp trói buộc. Đề tránh được việc ấy chỉ hoàn toàn có thể chữa cầm chừng, dùng thuốc vô thưởng vô phạt. Song, làm thế lại trái với y đức. Cuối cùng phẩm chất, lương tâm trung thực của người thày thuốc đã thắng. Khi đã quyết tác giả thẳng thắn đưa ra lý lẽ để lý giải -> Tác giả là một thày thuốc giỏi có kiến thức và kỹ năng sâu rộng, có y đức
3. Vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách của Lê Hữu Trác: một thầy thuốc giỏi, bản lĩnh, giàu kinh nghiệm, y đức cao; xem thường danh lợi, quyền quý, yêu tự do và nếp sống thanh đạm.
4. Nghệ thuật:
Bút pháp ký sự rực rỡ của tác giả- Quan sát tỉ mỉ. ghi chép trung thực, miêu tả đơn cử, sôi động, lựa chọn được những cụ thể “ đắt ”, gây ấn tượng mạnh .
– Lối kể hấp dẫn, chân thực, hài hước.
Xem thêm: Ví dụ về biệt ngữ xã hội
– Kết hợp văn xuôi và thơ làm tăng chất trữ tình cho tác phẩm, góp thêm phần bộc lộ một cách kín kẽ thái độ của người viết .
III. Ý nghĩa văn bản:
Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh phản ánh quyền lực tối cao to lớn của Trịnh Sâm, đời sống xa hoa, hưởng lạc trong phủ chúa đồng thời bày tỏ thái độ coi thường danh lợi, quyền quý và cao sang của tác giả .
Source: https://gioitrevn.net
Category: Hỏi đáp

Mình là Khôi, thích tìm hiểu các vấn đề liên quan đến chủ đề xoay quanh hỏi đáp và khám phá những điều mới mẻ xung quanh cuộc sống.